Motivatie: van extrinsiek naar intrinsiek

Motivatie vinden om te gaan lopen. Bij zovelen (en ook bij mij vaak nog) zo een moeilijk aspect. En laat ons eerlijk zijn, de koude en donkere dagen maken het er niet makkelijker op. Eerder al gaf ik jullie een aantal motivatietips mee om hardlopen te plannen in je dagelijkse leven. Echter wil ik motivatie tot hardlopen deze keer benaderen vanuit een compleet ander standpunt. De tips kunnen  je helpen om ermee aan de slag te gaan, maar deze keer gaan we aan de slag met de dieperliggende lagen die aan de basis liggen van je motivatie. Motivatie, het verlangen om iets te doen, de reden dat je doelen worden gesteld en behaald. 

Het is een ruim psychologisch begrip met zoveel dimensies. Onze prestatiemaatschappij (helaas) ligt vaak aan de basis van een extrinsieke motivatie. Veelal ontbreekt het mensen aan motivatie omdat bepaalde inzet door hun omgeving wordt verwacht en ze het niet meer voor zichzelf doen. 

Je mag nog zo vaak hardlopen. Als je niet intrinsiek gemotiveerd bent, wordt het moeilijk om vol te houden. Hoe kan je nu die ombuiging maken? Hoe kan kan je er voor jezelf plezier uithalen zonder dat het als een verplichting aanvoelt van buitenaf? Ontdek het hier!

Extrinsiek, intrinsiek "euh watte?"

Twee uitersten. Extrinsieke motivatie komt doorgaans van buitenaf. Het komt niet vanuit jezelf maar wordt opgelegd door een ander of je omgeving. Belonen is vaak een vorm die valt onder een extrinsieke vorm van motivatie. Eigenlijk kan het loopje zelf jou weinig schelen, maar doe je het vooral voor de beloning achteraf. 

Ook ik was als beginnende hardloper vooral extrinsiek gemotiveerd. Ik ging bijvoorbeeld nooit gaan lopen als ik geen loopmaatje mee had. Ik was uit mezelf te weinig gemotiveerd om te gaan als ik geen andere persoon had die mij zou overhalen. Of ik ging als kind naar de atletiek om nadien als beloning een pak friet te eten. 

Als je het hebt over motivatie is eigenlijk intrinsieke motivatie altijd het beste. Het plezier en de voldoening die je haalt uit lopen, maakt dat je het graag doet en jezelf vlot kan motiveren om te lopen. Je hebt de innerlijke overtuiging dat lopen goed is voor je, je geniet ervan en je doet het omdat je dat ook zélf wilt. Je bent volledig onafhankelijk van externe invloeden. Een beetje regen? Je loopmaatje die niet meekan of geen specifieke beloning achteraf? Geen problemen, lopen doe je sowieso.  

Geen zwart-witverhaal

Het onderscheid tussen intrinsiek en extrinsiek is ook niet altijd zwart-wit te noemen. Het is niet evident om tijdens je volledig loopproces die intrinsieke motivatie te behouden. Het kan perfect zijn dat je er tegenop ziet om te gaan lopen, wat je een gebrek aan intrinsieke motivatie kan noemen, maar dat je het toch doet omdat je van jezelf weet dat het je ontspant na de werkdag. Op die manier leer je jezelf een bepaald gedrag aan en word je uiteindelijk intrinsiek gemotiveerd. 

Hoewel lopen een passie van mij geworden is, heb ik ook echt veel dagen dat ik mijzelf moet pushen. Momenten dat ik na een lange werkdag en bij regenweer niet nog die loopschoenen wil aantrekken. Uiteindelijk beslis ik om toch te gaan omdat ik diep vanbinnen weet welke voordelen het mij oplevert. Ben ik dan direct niet intrinsiek gemotiveerd? Nee, 't is eerder een grijze zone middenin. Andere dagen is die intrinsieke motivatie er dan weer overduidelijk. Dan is er een oprecht verlangen om te gaan lopen, moet alles hiervoor wijken en kunnen blessures of bijvoorbeeld quarantaine er echt voor zorgen dat 'het niet kunnen lopen' als een gemis aanvoelt.  

Stimuleren van je intrinsieke motivatie

Alles begint bij actie. Met in je luie zetel te liggen, komt die er zeker niet. Heb je een doel voor ogen? Wil je graag iets bereiken? Wil je graag een 10 kilometer lopen of terug onderbroken 5 kilometer kunnen lopen? Begin! Start! Neem actie. Wacht niet af. Motivatie start niet bij het behalen van een doel, wél bij het zetten van dat doel.  Als je een doel voor ogen hebt, begin dan gewoon. Maar... begin klein. Zet tussendoelen, maak kleine stappen om je uiteindelijke grote doel te bereiken. Op die manier voelt het niet de hele tijd alsof je faalt. Als je eenmaal onderweg bent, kan je makkelijk je motivatie verliezen. En er zal echt ook een moment komen dat je jezelf afvraagt waarom je dit doet? Een moment dat je wil opgeven, dat je motivatie ver zoek is. Daarom, zoek anderen op met een soortgelijk doel. Als jij je wat minder gemotiveerd begint te voelen, kunnen zij helpen om jouw motor weer mee op gang te trekken en omgekeerd. Zo zit je misschien even weer in die startpositie van een extrinsieke motivatie, maar ben je zo weer onderweg om je intrinsieke motivatie aan te wakkeren. 

Versterken van je intrinsieke motivatie

Stel jezelf een aantal belangrijke vragen. Waarom ga je lopen? Wat was je motivatie om ermee te beginnen? Wat wilde je ermee bereiken? Heb je dit al bereikt? Hou hiermee je oorspronkelijk gezet doel in acht. Het gevoel dat je jezelf ontwikkelt, dat je uitdagingen aangaat of dingen doet die je interessant vindt, kunnen je intrinsieke motivatie versterken. Ook in connectie treden met anderen die op hun beurt jouw persoonlijke erkenning stimuleren kunnen ervoor zorgen dat je intrinsieke motivatie wordt versterkt. 

Een aantal concrete tips

Zet die eerste stap

Alle begin is moeilijk en die eerste stap dus zeker en vast. Maak het klein. Een kleine stap is alvast die eerste stap in de goeie richting, waarna er later alleen maar meer kunnen volgen. Dit kan zowel het voeren van een handeling zijn, maar evenzeer ook het maken van een planning, jouw voorbereiden op die handeling. Stel, je wil heel graag een halve marathon kunnen lopen. Op vandaag loop je vlot 10 kilometer. Jouw eerste stap kan zijn dat je nu, in het eigenste moment, een loopje doet, maar even goed zoek je een goed loopschema uit om je doel te behalen. Het gaat erover dat je concreet actie onderneemt om het doel die je zet te willen behalen. Hoe je dit doet, bepaal je volledig zelf. 

Ga op zoek zoek naar de 'why'
Naar het model van Simon Sinek dat hoofdzakelijk op 'businesses' wordt toegepast, kan het in dit geval ook ook weerspiegeld worden op jezelf. Het is nu eenmaal altijd makkelijker iets te doen als je ook weet waarom je het doet. Waarom wil jij lopen? Zorg dat je dit concreet kan verwoorden. 

Focus je op één ding tegelijk
Dit hangt nauw samen met wat ik hierboven al vertelde over de tussendoelen. Niet te veel hooi op je vork nemen. Je aandacht verdelen op meerdere zaken tegelijk kan ervoor zorgen dat de resultaten van al je taken slechter worden waardoor je ook weer inboet in motivatie. Focus op één aspect zodat jouw volle aandacht naar dat ene kan gaan. Wedden dat het resultaat stukken beter zal zijn en je motivatie zo weer de hoogte inschiet? 

Zorg voor een goeie voorbereiding
Smoesjes en uitstelgedrag, dé boosdoeners die uiteindelijk ook jouw motivatie aantasten. Wanneer er ruimte is om uit te stellen, is er nu eenmaal meer kans tot uitstelgedrag. Een goeie voorbereiding en planning gaat dit uit de weg. Wanneer je voorbereidingen treft, wordt het ook makkelijker om te doen wat je gepland had. Zelfs als je oorspronkelijk eerst geen zin had. Opgelet, hou altijd ook in je achterhoofd hoe je je op dat moment voelt. Tune in met je lijf en maak keuzes die ook dat moment het beste aanvoelen. 

Last but not least...
Om intrinsiek gemotiveerd te blijven als loper, is hét belangrijkste om er blijvend plezier uit te halen. Beschouw lopen niet als verplichting, ga op zoek naar plezier, naar dat verwenmoment, naar dé reden waarom jij het doet. Haal je voor de geest wanneer jij laatst genoot van het lopen. Wat deed het met jou? Waarom loop jij graag? Waarom zou je dit blijven willen doen? Denk daar maar eens over na ;) 

Wees je er tot slot van bewust dat extrinsiek en intrinsiek, hoewel ze in theorie mijlenver uiteen liggen, in de praktijk heel vaak nauw kunnen samenhangen. Het duurt lang om een intrinsieke motivatie op te bouwen. Geduld is een mooie deugd. Extrinsieke motivatie loert altijd wel een beetje om de hoek. Maar eens je merkt dat je gaat lopen vanuit een intrinsieke motivatie, dan heb je iets in handbereik dat zo zo waardevol is.  Dan voel je zoveel vrijheid en genot. Dan kan je lopen ervaren vanuit een compleet andere dimensie. Dat, dat wens ik iedereen toe.